Dalmatyńczyki LUA
Projekt mający na celu otrzymanie dalmatyńczyków LUA (Low Urinary Acid) rozpoczął się w 1973roku od skojarzenia pointera CH Shandown's Rapid Transit z dalmatynką Lady Godiva. Pomysłodawcą i hodowcą był dr Robert Schaible, którego celem było otrzymanie psów wolnych od typowego dla dalmatyńczyków problemu jakim jest specyficzny metabolizm kwasu moczowego prowadzący do schorzeń układu moczowego, tworzenia się kryształów i kamieni.
Psy otrzymane w wyniku pierwszego skojarzenia były łączone z dalmatyńczykami zarejestrowanymi w AKC i w wyniku pierwszych trzech krzyżowań (tzw. "krzyżowania wsteczne") otrzymano 50% potomstwa LUA i 50% HUA (wysokie stężenie kwasu moczowego- hight urinary acid typowe dla "zwykłych" dalmatyńczyków).
Około 2005roku program hodowli dalmatyńczyków LUA przeżywał kryzys-pozostały tylko dwa osobniki będące potomkami pierwszych skojarzeń oraz zamrożone nasienie dwóch psów. Aby rozwiązać ten problem został uruchomiony ( przez Denise Powell) program tzw. "ochrony genów" mający na celu szybkie zwiększenie liczby osobników mających dominujący gen "U" oraz w dalszej kolejności uzyskanie od nich potomstwa w różnych liniach hodowlanych. Całe uzyskane po 2005roku potomstwo zostało poddane szczegółowym badaniom zdrowotnym w wieku szczenięcym a wybrane osobniki również w wieku dorosłym.
Stworzony program hodowlany obejmuje obecnie kolejne pokolenia pierwszych dalmatyńczyków LUA a psy w swoich rodowodach mają 99,98% dalmatyńczyków zarejestrowanych w AKC. Ich genotyp jest w 99,8% zgodny z "normalnymi" dalmatyńczykami. Za metabolizm kwasu moczowego u psów odpowiedzialny jest gen SLC2A9 (egzon 5). U "zwykłych" dalmatyńczyków jest to homozygota recesywna oznaczana "hu/hu" natomiast u dalmatyńczyków LUA dąży się do homozygoty dominującej "N/N" (w starszych badaniach można się również spotkać z oznaczeniem literowym "u" dla genu recesywnego i "U" dla dominującego). Za dalmatyńczyki LUA uznaje się te które od rodziców odziedziczą przynajmniej jedną kopię niezmutowanego genu (czyli N/hu oraz N/N).
Szczenięta LUA mają 10-cio krotnie niższy stosunek kwasu moczowego do kreatyniny w porównaniu do tych z miotu HUA. Z przeprowadzonych dotychczas obserwacji wynika, że cecha ta utrzymuje się również w wieku dorosłym (u psów dorosłych jest to 6-cio krotność).
Hiperurykozuria dziedziczona jest autosomalnie recesywnie. Ujawni się jeśli pies otrzyma od rodziców dwie kopie wadliwego genu (jedną od ojca, drugą od matki). Grafika przedstawia prawdopodobieństwo otrzymania u potomstwa danych genotypów, przy uwzględnieniu różnych kombinacji u rodziców.
Dalmatyńczyk HUA to standardowy przedstawiciel rasy posiadający dwie kopie zmutowanego genu. Oznaczamy go jako Hu/Hu.
Dalmatyńczyki LUA muszą mieć przynajmniej jeden gen w normalnej, niezmutowanej formie czyli są albo heterozygotami N/hu albo homozygotami dominującymi N/N jeśli posiadają obie kopie genu w normalnej postaci.
Nasza Isumi jest dalmatyńczykiem LUA o genotypie N/Hu
/na podstawie strony www.luadalmatians.com/